اهانت به عالمان بی‌عمل (قرآن)اهانت به عالمان بی عمل، با تشبیه آنان به خران حمل کننده کتاب در قرآن کریم آمده است. ۱ - تشبیه به خرانمثل الذین حملوا التورلـة ثم لم یحملوها کمثل الحمار یحمل اسفارا...(کسانی که مکلف به تورات شدند ولی حق آن را ادا نکردند، مانند درازگوشی هستند که کتابهایی حمل می‌کند، (آن را بر دوش می‌کشد اما چیزی از آن نمی‌فهمد)! گروهی که آیات خدا را انکار کردند مثال بدی دارند، و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند!) به اعتقاد امام خمینی آنهایی که علم را آموخته‌اند لکن عمل به آن علم نمی‌کنند، آیات الهی با بدترین وجه از آنها اسم برده است. نظر به آیه (مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ اَسْفَارًا) مثل آنهایی که عالم شده‌اند، لکن علم در آنها اثر خودش را نگذاشته است، مثل الاغی می‌ماند که بارش کتاب باشد وقتی که علم در انسان تاثیر نکند و انسان را انسان نکند، این حمل کتاب، چه در سینه‌ها باشد و چه در پشت باشد فرقی ندارد، مثل آن، مثل الاغی است که کتاب به دوش اوست. علمی که دنبالش تعهد، عمل و هدایت نباشد فایده‌ای ندارد. به باور امام خمینی کسی که خود را چراغ هدایت مردم و راهنمای آنان می‌داند، اگر عامل به قول خود نباشد و باطنش با ظاهرش مخالف باشد در زمره اهل ریا و نفاق به‌حساب می‌آید و از علمای سوء و عالم بلا عمل است. پس برای اهل علم لازم است که این مقامات را حفظ کنند و خود را از مفاسد و رذایل پاک کنند تا هم اصلاح شوند و هم جامعه را اصلاح کنند و موعظه آنها اثر بگذارد؛ زیرا که فساد عالم دینی موجب فساد جامعه است. به اعتقاد ایشان، خداوند برای بیداری علما این آیه مذکور را آورده تا علما بدانند که انباشتن علوم حتی علم توحید، از حجب نمی‌کاهد؛ بلکه افزایش نیز می‌دهد. از این روی سالک باید کوشش کند باانگیزه الهی کسب علم کند و برای خدا و تربیت بندگان به کار ببرد نه برای ریا و خودنمایی ازاین‌رو خطر خودپسندی و رشد علمی منهای تهذیب و تزکیه نفس خطرناک است و سبب می‌شود انسان در مرحله کَالاَنْعَامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّ، آورده شود. به باور ایشان حمله قرآن عرفای اهل بهشت‌اند و مقصود از حمل، حمل معارف و علوم قرآن است که نتیجه آن در آخرت است، حال اگر علماء دینی فقط حامل صورت آن باشد نه باطن آن این شخص مشمول آیه مذکور می‌باشد که فقط بار بر دوش خود دارد. ۲ - پانویس۳ - منبع• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۳۲۵، برگرفته از مقاله «اهانت به عالمان بی‌عمل». • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. |